تفاوت سیمان و بتن برای بسیاری از افراد قابل تشخیص نبوده و این دو ماده را مشابه هم در نظر می‌گیرند. اما در واقع این‌چنین نیست و سیمان و بتن تفاوت‌های عمده‌ای با یکدیگر دارند. سیمان در واقع ماده‌ای با ساختار پودری است که در صورت ترکیب با آب و برخی مواد دیگر، به بتن تبدیل می‌شود.
سیمان و بتن هر یک دارای انواع مختلفی هستند و کاربردهای گوناگونی هم دارند. برای مثال، یکی از انواع پرکاربرد سیمان، سیمان پرتلند است و در بین انواع بتن، احتمالا واژه بتن مسلح برای افراد بیشتری آشنا باشد. در این مطلب از الومتریال قصد داریم تا به بررسی چیستی دو ماده سیمان و بتن بپردازیم، سپس به سراغ انواع هر یک و کاربردهای آن‌ها برویم و در نهایت به موضوع اصلی بحث برسیم؛ تفاوت سیمان و بتن. پس لطفا تا پایان مطلب همراه ما باشید.
سیمان چیست؟
سیمان ماده‌ای با ساختار پودری است که از ترکیب خاک رس و سنگ آهک به وجود می‌آید. این ماده به تنهایی قابل استفاده نیست و باید برای مصارف گوناگون، با نسبت مناسبی از آب ترکیب شود. برای مثال، از ترکیب آب و سیمان، دوغاب به دست می‌آید که ماده نسبتا رقیقی است. از دوغاب بیشتر برای درزگیری در سازه‌های مختلف (همچون سرویس بهداشتی و حمام ساختمان) استفاده می‌شود.
یکی دیگر از محصولات ناشی از ترکیب آب و سیمان، بتن است. البته در این ترکیب مواد دیگری هم وجود دارد که به افزایش غلظت و استحکام آن کمک می‌کند. در واقع یکی از نکات تمایز و تفاوت سیمان و بتن، بافت این دو است؛ به این صورت که سیمان حالت پودری دارد و بتن خمیری شکل است.
آشنایی با انواع سیمان
همان‌طور که گفته شد، سیمان انواع مختلفی دارد که هر یک، ویژگی‌های خاص خود را دارد و بر این اساس، کاربردهای متنوعی هم پیدا می‌کند. یکی از مهم‌ترین انواع سیمان، سیمان پرتلند است. می‌توان سیمان پرتلند را پرکاربردترین نوع سیمان در انواع ساخت و سازها دانست. این نوع سیمان در پنج تیپ مختلف تولید و به بازار عرضه می‌شود.
سیمان پرتلند تیپ یک در واقع همان سیمان معمولی است که بسیار هم پرکاربرد است. اما اگر قرار است سازه مورد نظر از نظر مقاومت بهبود یابد، بهتر است از سیمان پرتلند تیپ دو تا پنج استفاده شود. برای نمونه، سیمان پرتلند تیپ دو نسبت به تیپ یک در برابر واکنش‌های سولفاتی مقاوم‌تر است. تفاوت بعدی در مدت زمان گیرش و سخت شدن سیمان است. سیمان پرتلند تیپ سه تا پنج از نظر مدت زمان گیرش، زمان کمتری را به خود اختصاص می‌دهند.
یکی دیگر از انواع سیمان، سیمان پرتلند سفید است که بیشتر برای جنبه زیبایی در سازه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. دسته‌بندی دیگری هم از نظر مدت زمان عمل‌آوری برای سیمان‌ها وجود دارد که بر اساس آن، سیمان‌ها به چهار دسته با عمل‌آوری معمولی، کند، بسیار کند و سریع تقسیم‌بندی می‌شوند. شما عزیزان می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر درباره قیمت سیمان سفید و دیگر انواع سیمان با ما در الومتریال همراه شوید.
بتن چیست؟
با تعریف چیستی بتن، می‌توانیم به دید بهتری نسبت به تفاوت سیمان و بتن برسیم. بتن در واقع مخلوطی است که از ترکیب سیمان، سنگ‌دانه‌ها، ماسه و آب به وجود می‌آید. در واقع بتن، یکی از محصولات ترکیب آب و سیمان است. به واسطه مواد به کار رفته در ساختار بتن، این ماده قابلیت آن را دارد تا در گذر زمان، چسبندگی بیشتری پیدا کند و سخت‌تر شود. البته این ویژگی به مقدار آب به کار رفته در ترکیب بتن و همچنین ماسه و سنگ‌دانه‌ها بستگی دارد.
معمولا نسبت آب به کار رفته در بتن در مقایسه با سیمان، چیزی حدودی 0.3 تا 0.6 است. آبی که برای ساخت بتن استفاده می‌شود، باید ویژگی‌های خاصی داشته باشد. یکی از مهم‌ترین موارد، PH آن است که باید چیزی حدود 6 تا 8 باشد. به غیر از این، مقدار سولفات آب نباید از یک گرم در لیتر بیشتر باشد و همچنین مزه شوری در آب احساس نشود.
با توجه به این ویژگی‌ها، استفاده از آب فاضلاب در ترکیب بتن به دلیل وقوع واکنش‌های شیمیایی و سولفاتی امکان‌پذیر نیست. علاوه بر آب، سیمان هم با نسبت و اندازه مشخصی در ترکیب بتن وارد می‌شود. بر این اساس، بتن‌ها را به سه دسته تقسیم می‌کنند:
- بتن‌های کم مایه: حاوی 75 تا 150 کیلوگرم سیمان در هر متر مکعب بتن
- بتن‌های معمولی: حاوی 150 تا 250 کیلوگرم سیمان در هر متر مکعب بتن
- بتن‌های پرمایه: حاوی 250 تا 350 کیلوگرم سیمان در هر متر مکعب بتن
بنابراین مهم‌ترین تفاوت سیمان و بتن، در این است که سیمان، یکی از اجزای ترکیب سازنده بتن است.
بتن مسلح چیست؟
نیروهایی که در یک سازه به قسمت‌های مختلف وارد می‌شود، انواع مختلفی دارد؛ مثل نیروهای فشاری و کششی. بتن ساده مقاومت خوبی در برابر نیروهای فشاری دارد اما در برابر نیروهای کششی ضعیف عمل می‌کند. در بتن ساده، بخشی از مقاومت در برابر نیروهای کششی، برعهده سنگ‌دانه‌ها است. شکل، میزان گردشدگی، ترکیب، بافت و سایر ویژگی‌های فیزیکی در میزان تاثیر سنگ‌دانه‌ها بر مقاومت بتن در برابر نیروهای کششی تاثیرگذار است.
اما میزان تاثیر سنگ‌دانه‌ها و مقاومتی که در برابر نیروهای کششی ایجاد می‌کنند، کافی نیست. برای رفع این نقطه ضعف، میلگرد را در ساختار بتن وارد می‌کنند. محصول نهایی این ترکیب، بتن مسلح نام دارد که مقاومت بسیار بالاتری نسبت به بتن معمولی در برابر نیروهای کششی دارد.
مقایسه بتن و سیمان
تفاوت سیمان و بتن برای بخش قابل توجهی از افراد غیرمتخصص مشخص و واضح نیست. به همین دلیل، بسیاری این دو واژه را معادل هم می‌دانند؛ در حالی که تفاوت‌های عمده‌ای با یکدیگر دارند. مهم‌ترین تفاوت سیمان و بتن، در رابطه بین این دو است. سیمان در واقع ماده‌ای است که از سنگ آهک و خاک رس تشکیل می‌شود. این ماده خود با آب، سنگ‌دانه و ماسه ترکیب می‌شود تا بتن را به وجود بیاورد.
تفاوت بعدی بین این دو، بافت آن‌هاست. سیمان دارای بافت پودری است که در اثر ترکیب با آب و سایر مواد، بتنی ایجاد می‌شود که بافت خمیری دارد. در این مطلب سعی کردیم تا به طور کامل در مورد تفاوت سیمان و بتن و چیستی هر یک صحبت کنیم. امیدواریم توانسته باشیم به سوالات شما پاسخ دهیم. در نهایت اگر سوال دیگری دارید، حتما در قسمت نظرات ثبت کنید.
